جنگل حرا چیست؟
تا به حال جنگل شناور روی آب دیده‌اید؟ درختانی سرسبز که ریشه در آب شور دارند، ساعت‌هایی از روز را زیر آب هستند و گاهی از سطح آب بالاتر دیده می‌شوند و حتی ریشه آنها هم قابل دیدن است. این یک توضیح کلی از جنگل حرا است، اما همه آن نیست!
جنگل‌های مانگرو، که به نام‌های تالاب‌های حرا، بوته‌زارهای مانگرو یا مانگال نیز شناخته می‌شوند، تالاب‌های باارزشی هستند که در مناطق بین جزر و مدی سواحل روی می‌دهند. جنگل‌های مانگرو عمدتا در عرض‌های جغرافیایی گرمسیری و نیمه‌گرمسیری رشد می‌کنند، زیرا درختان مانگرو تحمل دمای انجماد را ندارند. حدود ۸۰ گونه مختلف مانگرو وجود دارد که همگی در مناطقی با خاک کم‌اکسیژن رشد می‌کنند، جایی که آب‌های آرام به رسوب ریز اجازه ته نشینی می‌دهند.
استان بوشهر با داشتن سواحل زیبای خلیج فارس با طول بیش از ۹۳۰ کیلومتر ظرفیت مهمی برای زیست و رشد انواع جانواران و گیاهان فراهم کرده است. جنگل‌های حرا در مناطق ساحلی استان بوشهر را از عجیب‌ترین عناصر طبیعی خلقت است و در این جنگل‌ها درختانی در محل جذر ومدی دریا رشد می‌کنند و از آب شور دریا تغذیه می‌‌شوند و عجیب‌تر اینکه برخی از اوقات بخش اعظم این درختان در زیر آبهای شور دریا فرو می‌روند و همچنان به حیات خود ادامه می‌دهند.
استان بوشهر شمالی‌ترین رویشگاه درختان حرا در خلیج فارس است.
جنگل‌های حرا جز با ارزش‌ترین زیستگاههای ساحلی است و نقش زیست بوم‌های خشکی و دریایی ایفاء می‌کند چر اکه این درختان یک دورهٔ رویشى منظم دارند و معمولاً در اواخر تیرماه و اواسط مردادماه به گل مى‌نشینند و میوه مى‌‌دهند.
مساعد بودن شرایط اکولوژیکى، این جنگل‌ها را به زیستگاه بسیار مناسب پرندگان مهاجر در فصول سرد تبدیل کرده است و این در حالی است که در سایر فصول پرندگان بومى، به این جنگل‌ها پناه مى‌آورند.
غیر از پرندگان آبزى و آبچر و مهاجر، خزندگان و ماهى‌ها و حتى برخى از بندپایان و دوکفه‌‌اى‌ها نیز در میان این جنگل‌ها مشاهده شده‌اند.
پارک ملی، دریایی نایبند در جنوب بوشهر قرار دارد و این پارک ملی دریایی از مجموعه باارزش و کم نظیر گیاهی و جانوری تشکیل شده و از مهم‌ترین ویژگی‌های آن وجود سواحل متنوع حفره‌ای، ماسه‌ای، مرجانی و جنگلی است و نقش مهمی در جذب گردشگر دارد.

جنگل‌های حرای بوشهر در یک نگاه

جنگل‌های حرا ( مانگرو) در مناطق جزر و مدی و ساحلی مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری واقع هستند و ویژگی‌های عملکردی و ساختاری منحصر به فردی دارند؛ وسعت این جنگل‌ها در استان بوشهر ۷۳۶ هکتار است و این استان بعد از هرمزگان و سیستان و بلوچستان از نظر وسعت بعنوان سومین رویشگاه بزرگ این گونه جنگلی شناخته می‌شود.
۴۴۳ هکتار از مساحت جنگل‌های طبیعی حرا در استان بوشهر در سه نقطه شامل حرای خلیج نای‌بند در عسلویه، حرای خور بردستان و حرای مل گُنزِه واقع در پارک ملی دریایی نخیلو شهرستان دیر و بقیه به صورت دست کاشت در تالاب حله و در خور سلطانی واقع در بزرگراه امام علی بوشهر و در گناوه کشت شده است.
براساس بررسی‌های انجام شده حراها به عنوان رویشگاه‌های منحصر به فرد در بوشهر به پایان می‌رسد و یا به تعبیری دیگر از این استان آغاز و به سمت شبه قاره هند می‌رود.
ر جنگل‌های حرا نقش مهمی در محافظت از نوار ساحلی در برابر امواج، کاهش آلودگی آب دریا و تعدیل دمای محیط سواحل دارند و همچنین محیط مناسبی برای تخم‌گذاری پرندگان و تکثیر آبزیان، ماهی‌گیری و در یک کلام بسته گردشگری کامل برای طبیعت دوستان به شمار می‌رود.
مهمترین کارکرد جنگل‌های مانگرو در بحث گرمایش جهانی است به نحوی که این گونه‌های جنگلی سه تا پنج برابر سایر گونه‌های گرمسیری قدرت جذب گرما دارند و این ویژگی نقطه قوتی برای کاهش تغییرات اقلیمی باشد.
گردشگری حافظ جنگل‌های حرا
تجربه ثابت کرده است هر کار اصولی و مطالعه شده به خصوص در بحث گردشگری نه تنها به ضرر منطقه هدف (جنگل‌های حرا) نیست بلکه می‌تواند موجب رونق توریسم و عاملی برای جذب گردشگر به منطقه باشد..
تدوین طرح جامع گردشگری برای جنگل‌های حرا بوشهر لازم و ضروری است چرا که این طرح جامع و حضور منظم گردشگران برای بازدید از این جاذبه طبیعی، در ادامه تدوین برنامه‌های مدونی برای نهال‌کاری مانگرو و چندل‌ها را به دنبال دارد که منجر به حفظ این عرصه‌های ارزشمند و منحصر به فرد برای نسل آینده می‌شود..
یک طرح جامع گردشگری اهرمی برای پیشگیری از ریختن زباله‌ها و تخلیه سوخت قاچاق برخی از صاحبان لنج‌ها و شناورهای فراری از شر قانون در حراها است.
حراهای بوشهر محروم از زیرساخت های گردشگری

متاسفانه متناسب با ظرفیت استان بوشهر جنگل‌های دست کاشت توسعه نیافته‌اند چون عرصه کاشته شده باید مورد حفاظت ۱۰ ساله قرار بگیرد این درحالی است که اجازه آرامش به محل‌های کاشته شده داده نمی‌شود.
می‌توان با دریافت مجوزهای زیست محیطی برای ایجاد اکوکمپ‌ها (سازه‌های موقتی و مختصر) زمینه ایجاد زیرساخت‌های گردشگری را در این عرصه‌ها فراهم کرد این درحالی است که تاکنون در این خصوص کار شاخصی انجام نشده و دوستداران طبیعت به صورت خودچادری در کنار جنگل‌های حرا اقامت و از این جاذبه‌ طبیعی استفاده می‌کنند.
جنگل‌های منحصر به فرد حرا در استان بوشهر می‌توانند مانند کشورهای همسایه از جمله امارات متحده عربی محلی برای جذب گردشگر و توریسم باشند این درحالی است که با وجود برخورداری از این ظرفیت و قابلیت گردشگری هنوز نتواسته‌ایم از این نعمت خدادادی به بهترین نحو استفاده کنیم.
جنگل‌های حرا بعنوان یک ظرفیت بکر طبیعی در استان بوشهر به شمار می‌روند که همواره به دلیل احداث و توسعه اسکله‌ها و سکوهای نفتی، نشت نفت نفت‌کش‌ها، پساب سایت‌های پرورش میگو و به دلیل برخی راهسازی‌ها در معرض خطر خشکیدگی و نابودی قرار دارند و می‌توان با تعریف گردشگری مسئولانه و حضور دوستداران طبیعت از این عرصه‌ها و ظرفیت‌های بکر برای آیندگان این سرزمین محافظت کرد

بنک نیوز

خبرنگار